Cổ phiếu ưu đãi là gì? Công thức cách tính giá và cổ tức cổ phiếu ưu đãi

Thị trường chứng khoán là nơi giao dịch các loại chứng khoán khác nhau, trong đó cổ phiếu là một thành phần quan trọng. Cổ phiếu ưu đãi, với những đặc điểm riêng biệt, đóng vai trò quan trọng trong việc giúp công ty huy động vốn và cung cấp cho nhà đầu tư một nguồn thu nhập ổn định. Đối với những nhà đầu tư ưu tiên sự an toàn và ổn định của thu nhập, cổ phiếu ưu đãi là một lựa chọn hấp dẫn.

Trong bài viết này, EBC sẽ cung cấp cho bạn một cái nhìn toàn diện về cổ phiếu ưu đãi. Chúng ta sẽ tìm hiểu về khái niệm, đặc điểm, các loại hình cổ phiếu ưu đãi, công thức tính cổ tức và giá cổ phiếu ưu đãi, cũng như so sánh ưu nhược điểm của chúng với cổ phiếu phổ thông và trái phiếu.

Cổ phiếu ưu đãi là gì?

Định nghĩa cổ phiếu ưu đãi

Cổ phiếu ưu đãi là loại chứng khoán đại diện cho quyền sở hữu trong công ty cổ phần, nhưng mang lại cho nhà đầu tư các quyền lợi ưu tiên so với cổ phiếu thường. Những quyền lợi này có thể bao gồm cổ tức cố định, quyền ưu tiên thanh toán trong trường hợp công ty phá sản, và đôi khi là quyền biểu quyết đặc biệt.

Cổ phiếu ưu đãi được ví như “cổ phiếu lai” giữa cổ phiếu phổ thông và trái phiếu. Điều này có nghĩa là nó mang tính chất của cả hai loại chứng khoán này, tạo nên một sự kết hợp độc đáo và hấp dẫn. Nhà đầu tư có thể nhận được cổ tức cố định như trái phiếu, nhưng vẫn có quyền sở hữu trong công ty như cổ phiếu phổ thông.

Đặc điểm của cổ phiếu ưu đãi

Cổ tức cố định:

Đây là khoản thanh toán hàng năm mà người sở hữu cổ phiếu ưu đãi nhận được từ công ty, thường được xác định theo tỷ lệ cố định trên mệnh giá của cổ phiếu. Khác với cổ tức của cổ phiếu phổ thông, cổ tức của cổ phiếu ưu đãi không phụ thuộc vào kết quả kinh doanh của công ty. Điều này mang lại sự ổn định cho nhà đầu tư, đặc biệt quan trọng trong những thời kỳ kinh tế không ổn định.

Quyền ưu tiên thanh toán:

Trong trường hợp công ty phá sản hoặc giải thể, người sở hữu cổ phiếu ưu đãi được ưu tiên nhận lại vốn góp trước người sở hữu cổ phiếu phổ thông. Điều này giúp bảo vệ quyền lợi của nhà đầu tư, đảm bảo rằng họ có cơ hội nhận lại phần vốn đã đầu tư trước khi các cổ đông khác.

Quyền biểu quyết:

Thông thường, người sở hữu cổ phiếu ưu đãi không có quyền biểu quyết tại đại hội đồng cổ đông. Tuy nhiên, có một số loại cổ phiếu ưu đãi đặc biệt như cổ phiếu ưu đãi biểu quyết, cho phép người sở hữu có quyền biểu quyết với số phiếu cao hơn so với cổ phiếu phổ thông.

Tính chất lũy kế:

Với cổ phiếu ưu đãi lũy kế, nếu công ty không trả cổ tức trong một kỳ, số cổ tức chưa trả sẽ được cộng dồn và thanh toán sau. Ngược lại, cổ phiếu ưu đãi không lũy kế sẽ không tích lũy cổ tức chưa trả. Điều này có thể ảnh hưởng đến quyết định đầu tư của nhà đầu tư, tùy thuộc vào mục tiêu và chiến lược của họ.

Phân loại cổ phiếu ưu đãi

Cổ phiếu ưu đãi cổ tức:

Người sở hữu cổ phiếu ưu đãi cổ tức được nhận cổ tức với mức cao hơn hoặc ổn định hàng năm so với cổ phiếu phổ thông. Điều này phù hợp với những nhà đầu tư mong muốn có nguồn thu nhập ổn định từ cổ tức.

Cổ phiếu ưu đãi hoàn lại:

Loại cổ phiếu ưu đãi hoàn lại cho phép người sở hữu yêu cầu công ty hoàn lại vốn góp theo các điều kiện quy định. Điều này tạo ra sự linh hoạt cho nhà đầu tư, giúp họ có thể rút vốn khi cần thiết.

Cổ phiếu ưu đãi biểu quyết:

Cổ phiếu ưu đãi biểu quyết cung cấp quyền biểu quyết ưu đãi, thường có số phiếu biểu quyết cao hơn so với cổ phiếu phổ thông. Điều này giúp nhà đầu tư có tiếng nói mạnh mẽ hơn trong việc quản lý và điều hành công ty.

Công thức và phương pháp tính cổ tức cổ phiếu ưu đãi

Cổ phiếu ưu đãi không chỉ mang lại cho nhà đầu tư quyền lợi ưu tiên về cổ tức, mà còn có công thức tính cổ tức đặc biệt. Hiểu rõ cách tính cổ tức của cổ phiếu ưu đãi giúp nhà đầu tư đưa ra quyết định đầu tư chính xác và hiệu quả.

Công thức tính cổ tức theo giá trị mệnh giá

Cách tính cổ tức cổ phiếu ưu đãi một cách đơn giản nhất là dựa trên giá trị mệnh giá của cổ phiếu. Công thức tính cổ tức theo giá trị mệnh giá như sau:

Cổ tức = Mệnh giá x Tỷ lệ cổ tức

Ví dụ:

Giả sử mệnh giá của một cổ phiếu ưu đãi là 100.000 VNĐ và tỷ lệ cổ tức là 8%. Ta có:

Cổ tức hàng năm = 100.000 × 0,08 = 8.000 VNĐ

Như vậy, nếu bạn sở hữu một cổ phiếu ưu đãi với mệnh giá 100.000 VNĐ và tỷ lệ cổ tức 8%, bạn sẽ nhận được 8.000 VNĐ cổ tức mỗi năm.

Tính theo số lượng cổ phiếu

Nếu bạn sở hữu nhiều cổ phiếu ưu đãi, bạn có thể tính tổng cổ tức nhận được bằng cách nhân số lượng cổ phiếu với cổ tức của một cổ phiếu. Công thức mở rộng như sau:

Cổ tức = Mệnh giá x Tỷ lệ cổ tức x Số lượng cổ phiếu

Ví dụ minh họa:

Giả sử mệnh giá của một cổ phiếu ưu đãi là 100.000 VNĐ, tỷ lệ cổ tức là 8% và bạn sở hữu 1.000 cổ phiếu. Ta có:

Tổng cổ tức = 100.000 × 0,08 × 1.000 = 8.000.000 VNĐ

Với ví dụ này, bạn sẽ nhận được tổng cộng 8.000.000 VNĐ cổ tức hàng năm từ 1.000 cổ phiếu ưu đãi.

Các lưu ý bổ sung

Công thức tính cổ tức cổ phiếu ưu đãi có thể áp dụng cho cả cổ phiếu ưu đãi có cổ tức cố định và cổ tức có tăng trưởng (trường hợp ít gặp). Đối với cổ phiếu có tăng trưởng, cần tính thêm yếu tố tăng trưởng (g) vào mô hình định giá. Điều này giúp nhà đầu tư có cái nhìn toàn diện hơn về lợi ích từ cổ phiếu ưu đãi.

Công thức và phương pháp tính giá cổ phiếu ưu đãi

Cổ phiếu ưu đãi không chỉ mang lại cổ tức cố định, mà còn có cách tính giá đặc biệt giúp nhà đầu tư đánh giá giá trị của chúng. Hiểu rõ cách tính giá cổ phiếu ưu đãi là yếu tố quan trọng giúp nhà đầu tư đưa ra quyết định đầu tư chính xác và hiệu quả.

Công thức tính giá cổ phiếu ưu đãi vĩnh viễn

Để tính giá cổ phiếu ưu đãi vĩnh viễn, ta sử dụng mô hình chiết khấu cổ tức (Dividend Discount Model – DDM). Công thức như sau:

V = D / r

Trong đó:

- V: Giá trị hiện tại của cổ phiếu

- D: Tổng cổ tức hàng năm (được xác định theo công thức ở phần III)

- r: Tỷ lệ lợi nhuận yêu cầu (hoặc lãi suất thị trường, mức lợi nhuận mong đợi của nhà đầu tư)

Ví dụ:

Giả sử cổ tức hàng năm của một cổ phiếu ưu đãi là 3.000 VNĐ và tỷ lệ lợi nhuận yêu cầu của nhà đầu tư là 6% (0,06). Ta có:

Giá cổ phiếu = 3.000 / 0,06 = 50.000 VNĐ

Như vậy, giá trị hiện tại của cổ phiếu ưu đãi này là 50.000 VNĐ.

Trường hợp đặc biệt: cổ phiếu có ngày đáo hạn

Đối với cổ phiếu ưu đãi có kỳ hạn, ngoài dòng cổ tức cố định, cần tính thêm giá trị hoàn vốn khi đáo hạn. Điều này đòi hỏi nhà đầu tư phải xem xét kỹ lưỡng các điều khoản của cổ phiếu để đánh giá đúng giá trị của chúng.

Các yếu tố ảnh hưởng đến giá cổ phiếu ưu đãi

Giá cổ phiếu ưu đãi có thể bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố khác nhau, bao gồm:

- Thay đổi của tỷ lệ lợi nhuận yêu cầu (r): Tỷ lệ này phụ thuộc vào lãi suất thị trường và rủi ro của công ty. Khi lãi suất thị trường thay đổi, giá cổ phiếu ưu đãi cũng sẽ thay đổi theo.

- Các điều khoản cụ thể của cổ phiếu: Ví dụ như tính lũy kế hay không lũy kế, quyền chuyển đổi thành cổ phiếu phổ thông, và các quyền lợi ưu tiên khác.

So sánh cổ phiếu ưu đãi với cổ phiếu thường và trái phiếu

So sánh cổ phiếu thường và cổ phiếu ưu đãi là một trong những yếu tố quan trọng giúp nhà đầu tư đưa ra quyết định đầu tư phù hợp. Bên cạnh đó, việc so sánh với trái phiếu cũng cung cấp cái nhìn toàn diện về các lựa chọn đầu tư khác nhau.

So sánh về cổ tức và lãi suất

Cổ phiếu ưu đãi:

Cổ tức ưu đãi là khoản thanh toán hàng năm mà người sở hữu cổ phiếu ưu đãi nhận được từ công ty, thường được xác định theo tỷ lệ cố định trên mệnh giá của cổ phiếu. Cổ tức của cổ phiếu ưu đãi thường ổn định và được trả ưu tiên so với cổ tức của cổ phiếu phổ thông.

Cổ phiếu thường:

Cổ tức của cổ phiếu thường biến động theo kết quả kinh doanh của công ty. Điều này có nghĩa là nhà đầu tư có thể nhận được cổ tức cao hơn trong những năm công ty kinh doanh tốt, nhưng cũng có thể không nhận được cổ tức trong những năm kết quả kinh doanh không tốt.

Trái phiếu:

Lãi suất của trái phiếu là cố định, nhưng trái phiếu không mang lại quyền sở hữu trong công ty. Người sở hữu trái phiếu chỉ nhận được lãi suất cố định mà không có quyền biểu quyết hay quyền lợi khác liên quan đến việc quản lý công ty.

So sánh về quyền biểu quyết

Cổ phiếu ưu đãi:

Thông thường, người sở hữu cổ phiếu ưu đãi không có quyền biểu quyết tại đại hội đồng cổ đông. Tuy nhiên, có một số loại cổ phiếu ưu đãi đặc biệt như cổ phiếu ưu đãi biểu quyết, cho phép người sở hữu có quyền biểu quyết với số phiếu cao hơn so với cổ phiếu phổ thông.

Cổ phiếu phổ thông:

Người sở hữu cổ phiếu thường có quyền biểu quyết đầy đủ tại đại hội đồng cổ đông. Điều này cho phép họ tham gia vào việc quản lý và điều hành công ty.

Thứ tự thanh toán khi công ty phá sản hoặc giải thể

Khi công ty phá sản hoặc giải thể, thứ tự thanh toán là như sau:

- Trái phiếu: Người sở hữu trái phiếu được ưu tiên nhất, họ sẽ nhận lại vốn góp trước tiên.

- Cổ phiếu ưu đãi: Sau trái phiếu, người sở hữu cổ phiếu ưu đãi sẽ được ưu tiên nhận lại vốn góp.

- Cổ phiếu thường: Cuối cùng, người sở hữu cổ phiếu thường sẽ nhận lại vốn góp, nếu còn tài sản.

Các đặc điểm khác

Khả năng chuyển đổi:

Một số cổ phiếu ưu đãi có thể chuyển đổi thành cổ phiếu phổ thông theo các điều khoản nhất định. Điều này tạo ra sự linh hoạt cho nhà đầu tư, giúp họ có thể thay đổi quyền lợi của mình khi cần thiết.

Tính thanh khoản và khả năng chuyển nhượng:

Cổ phiếu ưu đãi có thể có tính thanh khoản và khả năng chuyển nhượng hạn chế hơn so với cổ phiếu phổ thông. Điều này đòi hỏi nhà đầu tư cần xem xét kỹ lưỡng trước khi đầu tư vào loại cổ phiếu này.

Các lưu ý khi đầu tư vào cổ phiếu ưu đãi

Cổ phiếu ưu đãi là một lựa chọn đầu tư hấp dẫn với nhiều quyền lợi ưu tiên, nhưng cũng cần phải cân nhắc kỹ lưỡng trước khi đầu tư. Dưới đây là một số lưu ý và khuyến nghị quan trọng mà nhà đầu tư cần chú ý.

Đánh giá các điều khoản và điều kiện của cổ phiếu

Trước khi đầu tư vào cổ phiếu ưu đãi, nhà đầu tư cần đọc kỹ điều lệ và các điều khoản liên quan đến cổ tức, quyền chuyển đổi, tính lũy kế và các quyền lợi ưu tiên khác. Việc này giúp nhà đầu tư hiểu rõ quyền lợi và nghĩa vụ của mình, từ đó đưa ra quyết định đầu tư chính xác.

Phân tích rủi ro

Đầu tư vào cổ phiếu ưu đãi cũng có những rủi ro nhất định. Giá cổ phiếu ưu đãi có thể bị ảnh hưởng bởi thay đổi lãi suất thị trường và rủi ro của công ty. Nhà đầu tư cần phân tích kỹ lưỡng các yếu tố này để đánh giá mức độ rủi ro mà mình có thể chấp nhận.

So sánh với các lựa chọn đầu tư khác

Khi đầu tư vào cổ phiếu ưu đãi, nhà đầu tư nên so sánh với các lựa chọn khác như cổ phiếu phổ thông và trái phiếu. Mỗi loại chứng khoán có những ưu nhược điểm riêng, và việc so sánh sẽ giúp nhà đầu tư chọn lựa loại đầu tư phù hợp với mục tiêu và khẩu vị rủi ro của mình.

Bắt đầu giao dịch chỉ số cổ phiếu với EBC Financial Group

Sau khi bạn đã tìm hiểu về cổ phiếu ưu đãi - loại cổ phiếu mang lại ưu đãi đặc biệt như cổ tức cao, quyền biểu quyết ưu tiên hay các lợi ích tài chính khác, giúp các nhà đầu tư có cái nhìn sâu sắc về cấu trúc vốn của doanh nghiệp - đã đến lúc biến kiến thức đó thành lợi thế đầu tư thực tế.

Hãy đăng ký tài khoản giao dịch chỉ số cổ phiếu tại EBC Financial Group để trải nghiệm môi trường đầu tư hiện đại, an toàn và minh bạch. Được quản lý bởi FCA, CIMA và ASIC, cùng sự hỗ trợ từ các đối tác chiến lược như FC Barcelona, Quỹ Liên Hợp Quốc và Đại học Oxford, EBC Financial Group sẽ giúp bạn tối ưu hóa chiến lược đầu tư và quản lý rủi ro trên thị trường chứng khoán.

Đăng ký ngay tại EBC Financial Group để bắt đầu hành trình đầu tư chỉ số cổ phiếu thành công của bạn!

Thông báo từ chối trách nhiệm: Tài liệu này chỉ nhằm mục đích cung cấp thông tin chung và không nhằm mục đích (và cũng không nên được coi là) lời khuyên về tài chính, đầu tư hay các lĩnh vực khác để bạn có thể dựa vào. Không có ý kiến nào trong tài liệu này được coi là khuyến nghị từ EBC hoặc tác giả rằng bất kỳ khoản đầu tư, chứng khoán, giao dịch hay chiến lược đầu tư cụ thể nào phù hợp với bất kỳ cá nhân nào.